Ҫӗнӗ ҫул тата Сурхури тӗлӗнчи вӑрӑм канмалли кунсенче ҫул ҫӳрекенсем йышланаҫҫӗ. Ҫавна май «Мускав — Шупашкар» маршрутпа пуйӑссен хушма рейсӗсем пулӗҫ.

Чӑваш Енӗн Транспорт тата ҫул-йӗр строительствин министерстви хыпарланӑ тӑрӑх, 218/217-мӗш номерлӗ пуйӑс Мускавран кӑрлачӑн 4-мӗшӗнче 22 сехет те 08 минутра хускалӗ, Шупашкара вӑл кӑрлачӑн 5-мӗшӗнче 11 сехет те 43 минутра ҫитӗ. Ҫав пуйӑс кӑрлачӑн 5-мӗшӗнче Шупашкартан Мускава 22 сехет те 45 минутра тапранса кайӗ, ҫӗршывӑн тӗп хулине кӑрлачӑн 6-мӗшӗнче 12 сехет те 35 минутра ҫитӗ.

Пуйӑс расписанийӗпе паллашас тесен Раҫҫейӗн чукун ҫулӗн пӗрлехи информаципе сервис центрӗпе 8-800-775-00-00 номерпе (шӑнкравланӑшӑн укҫа илмӗҫ) ҫыхӑнма пулать е предприятин официаллӑ сайтӗнче пӑхма пулать.

Паян Шупашкартан Питӗре каякан пуйӑс фурӑпа ҫапӑннӑ. Инкекӗ Ҫӗрпӳ районӗнчи чукун ҫулкаҫҫи ҫинче сиксе тухнӑ. Массӑллӑ информаци хатӗрӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, пысӑк тиевлӗ машина светофорӑн хӗрлӗ ҫутине пӑхмасӑрах чукун ҫул ҫине кӗрсе кайнӑ, унтан вӑл унта чарӑнса ларнӑ.

Инкеке сирме Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин ӗҫченӗсем те хутшӑнни паллӑ. «Лапчӑннӑ тягача ятарлӑ хатӗрпе туртса илнӗ. Унтан пассажир пуйӑсӗ ҫула тухнӑ», — пӗлтернӗ инкеке сирни пирки ЧР ШӖМӗн пресс-службинче.

Эпир пӗлнӗ тӑрӑх, инкекре хытах аманакансем пулман, пассажирсем

тухтӑрсенчен пулӑшу ыйтман. Пуйӑс машинисчӗпе унӑн пулӑшаканӗ кӑштах суранланнӑ текен хыпар пур. Апла пулин те пуйӑс Питӗр хулине ҫул тытнӑ-мӗн.

Чӑваш Енрен салтака каякан каччӑсене пуйӑсра ҫар комиссариатӗнче панӑ паёксене ҫиме ирӗк паман. Кун пирки «Pro Город Чебоксары» журналистне ҫара кайнӑ каччӑсенчен пӗрин амӑшӗ пӗлтернӗ.

Хайхи хӗрарӑм хыпарланӑ тӑрӑх, яшсем Чӑваш Енрен юпа уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Хабаровск крайне тухса кайнӑ. Ҫул ҫинче вӗсем ултӑ кун пулнӑ. Канашран паексем уйӑрса парса янӑ пулин те вӗсене уҫтарман. Сӑлтавне те каламан. «Кун пирки мана ывӑл ҫырса пӗлтерчӗ. Ҫамрӑксем станцисенче чарӑнсан час пиҫекен вермишель туянса ҫинӗ. Мӑн ҫыннӑн, ҫӗршыв хӳтӗлевҫин рационӗ ҫапла пулмалла-им?» — кӑмӑлсӑрланса пӗлтернӗ «Pro Город Чебоксары» журналистне салтак амӑшӗ.

«Ҫул ҫинче миҫе кун пулассине шута илсе салтаксене паек уйӑрса параҫҫӗ. Пуйӑсра вӗсемшӗн ҫар чаҫӗнчен килнӗ представитель яваплӑ. Анчах эпир вӗсене сӑнаса тӑраймастпӑр. Кун пек тӗслӗхе асӑрхасан пире тӳрех пӗлтерме ыйтатпӑр. Эпир пӗр тӑхтаса тӑмасӑрах ҫар чаҫне запрос ярӑпӑр», — ӑнлантарнӑ Чӑваш Енӗн ҫар комиссариачӗн пай пуҫлӑхӗ Владимир Ламков.

Ӗнер Шупашкарта пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ магистраль тӑвас ыйтупа канашлу ирттернӗ. «Скоростные магистрали» предприятин пуҫлӑхӗн ҫумӗ Федор Лычагин пулас проектпа паллаштарнӑ.

«Мускав – Хусан» магистраль Шупашкарпа иртӗ.

Вӑл ҫула «Евразия» груз турттаракан магистралӗн пӗр пайӗ пуласси пирки шухӑшлаҫҫӗ. Вӑл Пекинпа Берлина ҫыхӑнтармалла. «Эпир Китайран Европӗрлӗхе тавара 2–3 талӑкра ҫитересшӗн», — тенӗ Федор Лычагин.

Пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ пуйӑссен магистралӗ Чӑваш Енре 115 км тӑршшӗ пулӗ. Етӗрне, Муркаш, Шупашкар, Сӗнтӗрвӑрри районӗсемпе иртӗ.

Канашлура магистраль иртмелли участоксене уйӑрас ыйтӑва та хускатнӑ. Ку енӗпе муниципалитетсен халӑхпа та ӗҫлемелле, ҫул валли ҫӗр кирлине ҫынсене ӑнлантарса памалла.

Канаш хулинче чукун ҫул ҫинче 14 ҫулти ачана ток ҫапса вӗлерни пирки маларах пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: ку ҫӗртме уйӑхӗн 18-мӗшӗнче пулнӑ. Ҫамрӑка 27 пин вольт ҫапнӑ. Вӑл ҫавӑнтах ҫунса вилнӗ.

Канаш районӗнче чукун ҫул ҫинче каллех инкек пулнӑ. Хальхинче Шӑрттан станцийӗнче ватӑ ҫын сарӑмсӑр вилнӗ.

Ватӑ хӗрарӑм пуйӑс килнине курса тӑрсах каҫма тӑнӑ, ӗлкӗрессе шаннӑ. Анчах вӑл рельс урлӑ каҫнӑ чухне шуса кайнӑ та колеяна кӗрсе ӳкнӗ. Ватӑскер унтан тӑрайман. Пуйӑс чарӑнайман, ӑна вилмеллех таптаса кайнӑ.

Полици тепӗр хутчен асӑрхаттарать: чукун ҫул ҫинче асӑрхануллӑ пулмалла. Пуйӑс килнине курсан ӑна ирттерсе ямалла.

Вырсарникун Канаш хулинче шкул ачи сарӑмсӑр вилнӗ. Ку инкек чукун ҫул ҫывӑхӗнче пулнӑ.

Шӑп ҫав вӑхӑтра, ҫӗрле, пӗр ҫынсем машинӑпа иртсе пынӑ. Вӗсем тӑрук ҫулӑм ялкӑшнине курнӑ. Арҫын ача ҫеккунтра ҫунса кайнӑ. 2002 ҫулта ҫуралнӑ арҫын ача чукун ҫул кӗперӗн перили ҫине тӑнӑ, тимӗр виткӗч ҫине хӑпарма хӑтланнӑ. Ӑна электропралук, 27 пин вольтлӑскер, ҫапнӑ. Вӑл ҫавӑнтах вилнӗ.

Полици ӗҫченӗсем каникул вӑхӑтӗнче ачасем тӗлӗшпе самантлӑха та тимлӗхе ҫухатмалла марри пирки асӑрхаттараҫҫӗ. Вӗсене чукун ҫул ҫинче вылямалла маррине асӑрхаттармалла.

Паян, нарӑс уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Стройминӗ «Скоростные магистрали» обществӑн, «Мосгипротранс» тата «Нижегородметропроект» проект консорциумӗпе Шупашкар районӗнче тума палӑртакан чукун ҫул вокзалӗн ыйтӑвне сӳтсе явма пухӑннӑ.

Аса илтеретпӗр, «Мускав–Хусан» пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ пуйӑссем Шупашкар районӗнчи Ҫырмапуҫ патӗнче чарӑнма пултараҫҫӗ. Ку ыйтӑва республикӑн Строительство, архитектура тата ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх министерстви ЧР Стройминӗн Хула тӑвакан канашӗн анлӑ ларӑвӗнче сӳтсе явмалла. Мероприяти ҫитес уйӑхӑн 2-мӗшӗнче иртмелле. Концепципе «Метрогипротранс» обществӑн тӗп архитекторӗ Александр Орлов паллаштарнӑ. Ӑна тӗрлӗ сӗнӗве шута илсе йӗркелӗҫ.

Пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ магистраль

«Мускав—Хусан» пысӑк хӑвартлӑхлӑ пуйӑссем Шупашкар районӗнчи Ҫырмапуҫ патӗнче чарӑнма пултараҫҫӗ. Ку ыйтӑва республикӑн Строительство, архитектура тата ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх министерстви ЧР Стройминӗн Хула тӑвакан канашӗн анлӑ ларӑвӗнче сӳтсе явмалла. Мероприяти ҫитес уйӑхӑн 2-мӗшӗнче иртмелле.

ЧР Стройминӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ларӑва «Нижегородметропроект», «Мосгипротранс», «МОЙ ГОРОД» предприятисен, Китайри «Эр Юань» инженери чукун ҫул корпорацийӗн пайташӗсем, Шупашкар районӗнчи Ҫырмапуҫ, Патӑрьел районӗнчи Патӑрьел ял тӑрӑхӗсен, Патӑрьел, Шупашкар районӗсен, Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар хулисен специалисчӗсем тата ыттисем хутшӑнмалла. Вӗсем пысӑк хӑвӑртлӑхпа ҫӳрекен пуйӑссем чарӑнмалли вокзал концепцине сӳтсе явмалла. Вокзала Шупашкар районӗнчи Ҫырмапуҫ ялӗ патӗнче тӑвасшӑн. Патӑрьел патӗнчи территорие хӑтлӑх кӗртессине те кун йӗркине кӗртнӗ.

Ӗнер ҫӗрле, нарӑс уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, Вӑрмарта хӗрачана пуйӑс ҫапса кайнӑ. Пуйӑс машинисчӗ ӑна асӑрхасан хӑвӑрт чарӑнма тӑрӑшнӑ, анчах ӗлкӗреймен.

Ку инкек 23 сехетре пулнӑ. Машинист каланӑ тӑрӑх, 19 ҫулти хӗрача, Вӑрмарта пурӑнаканскер, чукун ҫул ҫинче ларнӑ, пуйӑс кӑшкӑртнине илтмен е илтмӗш тунӑ. Шел те, машинист чарӑнса ӗлкӗреймен, ӑна таптаса кайнӑ.

Халӗ ку тӗлӗшпе тӗрӗслев пырать. Хӗрача чукун ҫул ҫине хӑйӗн ҫине алӑ хурас тесе ларман-и? Ҫак версие те тишкерӗҫ. Тӗрӗслев хыҫҫӑн йышӑну тӑвӗҫ.

Хӑвӑрт ҫӳрекен «Сапсан» тата «Аллегро» пуйӑссем кая юлса ҫитнишӗн Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем пассажирсене укҫан саплаштарма йышӑннӑ. Тариф кӑҫалхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен вӑя кӗнӗ. Пуйӑс 60 минутран пуҫласа 119 минутчен кая юлса ҫитсен ҫул укҫин 25 процентне саплаштармалла, 120 минут ытла кая юлса ҫитсен — 50 процент.

Пуйӑс ҫутҫанталӑкри сӑлтавпа тата ытти ҫавӑн йышши инкеке пула юлса ҫитнишӗн компенсаци тӳлемӗҫ.

«Сапсан» тата «Аллегро» пуйӑссем кая юлса ҫитнишӗн укҫа саплаштарма ыйтса ҫырнине 30 кунта пӑхса тухӗҫ. Ӑна пуйӑс пуҫлӑхӗ, проводник е кондуктор урлӑ ҫитерме пулать. Укҫа саплаштарма ыйтса пуштӑ урлӑ та ҫырма пулать. «Сапсан» пирки кӑмӑлсӑрланӑва 45 кунтан кая юлмасӑр ҫырмалла, «Аллегро» тӗлӗшпе — 30 кунтан юлмасӑр.